Στην Αμερικάνικη Ήπειρο κάτι φαίνεται να αλλάζει. Κι αυτό που αλλάζει δεν είναι μόνο οι πολιτικοί συσχετισμοί εντός και εκτός της. Το παλιό αμερικάνικο μοντέλο διαβίωσης καταρρέει μέσα στις ίδιες του τις αντιφάσεις και τις μεταπτώσεις. Δεν μπορεί να αυτοτραφεί και φαίνεται ότι αδυνατεί να στηρίξει με επιτυχία μία επεκτατική πολιτική, που θα ανακτήσει δυνάμεις από την καταπίεση άλλων πολιτισμών.

Παράλληλα, με την κατάρρευση των παλιών πολιτικών και οικονομικών βεβαιοτήτων, που μάλλον σε σπασμωδικές κινήσεις οδηγούν, επανεμφανίζεται στο εσωτερικό της ηπείρου ένα παλιό όνειρο, που είχε δώσει την εντύπωση ότι είχε σβήσει για πάντα. Η φωνή των ιθαγενών της, των ανθρώπων που ζούσαν και ζουν εκεί για χιλιάδες χρόνια, έχοντας ως βασική τους φιλοσοφία και τρόπο ζωής την αρμονία και την ισορροπία με τον κόσμο. Άλλωστε, μια φιλοσοφία που δεν μπορεί να γίνει τρόπος ζωής, δεν έχει νόημα να υπάρχει.

Δεν χωρά αμφιβολία πως οι ιθαγενείς της αμερικάνικης ηπείρου έχουν βιώσει ανείπωτα τραύματα. Εγκλωβισμένοι στα αδιέξοδα της καταπίεσης και του παραλογισμού, προσπαθούσαν να δραπετεύσουν από πολλά συλλογικά αδιέξοδα, συχνά με καταστροφικές συνέπειες για τους ίδιους. Ώσπου, όπως όλα δείχνουν, βρήκαν έναν τρόπο να ξαναγεννηθούν.

Γνωρίζοντας τον δυτικό τρόπο σκέψης και ζωής μέσα από το βίαιο πρόσωπό του αρχικά, επιχειρήσαν κατόπιν να βρουν έναν τρόπο να σώσουν το όνειρο. Βρήκαν έναν ενδιάμεσο δρόμο μεταξύ καταπίεσης και τραύματος. Ανασυνέθεσαν στοιχεία και μεθόδους του δυτικού τρόπου σκέψης με τον δικό τους, αναγεννώντας και δημιουργώντας κάτι καινούριο. Αυτή η νέα δυναμική κατάσταση τούς επιτρέπει σήμερα να ξαναγεννιούνται, να συνθέτουν και να δημιουργούν νέους κόσμους και να βρίσκουν νέους τρόπους αντίστασης. Δεν γυρνούν στο παρελθόν τους σαν να είναι μουσειακό είδος. Το αναβιώνουν μέσα από νέους δρόμους.

Χρειάζονταν να βρουν μία γλώσσα, για να κάνουν κατανοητή τη δική τους κοσμοαντίληψη σε όλο τον κόσμο και να την διασπείρουν παντού. Έτσι, λοιπόν, μέσα από συζητήσεις ανοιχτές σε όλο τον πλανήτη, μέσα από κείμενα προσβάσιμα σε όλους και ντοκυμαντέρ ή βίντεο που οι ίδιοι δημιουργούν, κατορθώνουν να δηλώσουν ότι είναι εδώ και αυτή τη φορά γνωρίζουν την απειλή:

Ξαναγεννούν τις τελετές τους, αλλά και τους δικούς τους τρόπους θεραπείας, διατροφής και συνύπαρξης.

Αφήνουν πίσω τους την στάση του θύματος και υιοθετούν μία δυναμική ματιά, εμφυσώντας τη σοφία τους σε όλο τον κόσμο.

Το ιερό νερό

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός πως έχουν μεταστρέψει, σε μεγάλο βαθμό, το εκπαιδευτικό σύστημα προς όφελός τους. Στη Βόρεια Καλιφόρνια, σχολείο με κατευθύνσεις και πρόγραμμα σπουδών που ακολουθούν τη φιλοσοφία των ιθαγενών, ενδυναμώνει τη στάση των νέων, ώστε να υπερασπιστούν τη γη τους απέναντι στην καταστροφή.

Οι νέοι πλέον μαθαίνουν ότι ο τόπος τους δεν είναι μόνο το μέρος που τους βοηθά να επιβιώσουν, αλλά είναι και τμήμα του ιερού κόσμου. Διατηρούν έτσι τις τελετές και τις παραδόσεις τους. Μία από τις περιοχές που απειλούνται από τα σχέδια διάνοιξης περιοχών για το πέρασμα μεγάλων αγωγών, με επιπτώσεις την άνοδο της θερμοκρασίας του νερού, τη μόλυνση, τον θάνατο εκατοντάδων ψαριών, είναι το Trinity.

Όταν μία από τις «σοφές μητέρες» (elders)[1] ήρθε να μιλήσει στο σχολείο της, μια νεαρή μαθήτρια, η Danielle Rey Frank, κατάλαβε ότι δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο. Η «σοφή μητέρα» είπε: «αυτός είναι ο κόσμος μας. Ήδη έχουμε χάσει τόσα πολλά από την προφορική μας παράδοση, μαζί με τους παππούδες και τους προπαππούδες μας. Αν χάσουμε το ποτάμι μας, δεν θα ξέρουμε ποιοι είμαστε. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί».

Η Danielle εντάχθηκε σε μία ομάδα ακτιβιστών μαθητών, που αναζητούσαν την επανασύνδεση με τις ρίζες τους και την προστασία του κόσμου τους. Ανάμεσα στα προταγμάτά τους είναι και η προστασία των υδάτινων πόρων του τόπου τους, μια διεκδίκηση που οι φυλές της βορείου Αμερικής προσπαθούν να διαφυλάξουν εδώ και αιώνες.

Το νερό τους είναι ιερό.

Η κοινότητα αντιμέτωπη με τις πυρκαγιές

Οι φυλές της Μοντάνα ένωσαν τις δυνάμεις τους στη διάρκεια της περιόδου των πυρκαγιών. Στην Missoula της Μοντάνα οι κάτοικοι σε τρεις ξεχωριστούς καταυλισμούς ενώθηκαν, για να σώσουν τα σπίτια, τις ζωές και τους πολιτισμικούς-ιερούς τους τόπους, καθώς οι πυρκαγιές έκαψαν σχεδόν 200.000 στρέμματα στις εκτάσεις που κατοικούν οι φυλές και στις περιοχές γύρω από αυτές. Δεν αναφέρθηκαν ανθρώπινα θύματα από τις πυρκαγιές και μόνο ένα σπίτι καταστράφηκε. Εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, η φωτιά επεκτάθηκε γρήγορα. Τα τελευταία χρόνια, η Δυτική Αμερική αντιμετωπίζει εντονότερες πυρκαγιές, παρόλο που είναι λιγότερο συχνές, σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της ξηρασίας.

Παρόλο που τους ζήτησαν να εκκενώσουν τους καταυλισμούς τους, πολλοί αρνήθηκαν να τους εγκαταλείψουν, με αποτέλεσμα να καταφέρουν να σώσουν πολλές από τις περιοχές τους. Πολλοί εθελοντές, μέλη κοντινών φυλών και κτηνοτρόφοι, βοήθησαν στην πυρόσβεση.

Το παράδειγμά τους μας δείχνει ότι, όταν μια φυσική καταστροφή μας απειλεί, η κοινότητα με την επιμονή και τη γνώση της είναι αυτή που σώζει τη φύση κι όχι η εμπιστοσύνη κι η παθητική αποδοχή οποιουδήποτε είδους κρατικής εξουσίας.

 

Είναι η Αμερική ένα τόσο μακρινό παράδειγμα;

Τα παραπάνω δείχνουν ότι υπάρχουν τρόποι αλλαγής. Όταν μια κοινότητα αναλαμβάνει μόνη της να διαχειριστεί τη γνώση, την πνευματικότητά της, τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα, τις πυρκαγιές και όλα όσα την απειλούν, τότε το αποτέλεσμα είναι η αναγέννηση. Η ενότητα με τον κόσμο και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα δεν είναι εγγενές στοιχείο της παγκοσμιοποίησης. Απεναντίας, όποιος πονάει τον τόπο που ζει και τον θεωρεί ιερό, μπορεί συγχρόνως να συμπονάει και να κατανοεί και οποιονδήποτε άλλον τόπο ως ιερό.

Η γη είναι πατρίδα όλων, εφόσον αποφασίσουμε να τη σεβαστούμε και να τη θεωρήσουμε ιερή, όχι ως πεδίο για πολιτικές επεκτάσεις και επιδιώξεις. Διαφορετικά η πολιτική άποψη ότι «πατρίδα μας είναι όλη η γη» μπορεί, πιθανότατα, να γίνει αφορμή για τη μανία μας να επεκταθούμε παντού, αλλά και την αδιαφορία μας για τον τόπο που γεννηθήκαμε ή/και μεγαλώσαμε. Μας μετατρέπει σε απαθείς τυχοδιώκτες, που μας φαίνεται αδιάφορο αν σήμερα ζούμε εδώ και αύριο εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, χωρίς να νιώθουμε ξεριζωμένοι. Τις ρίζες όμως τις χρειαζόμαστε, για να μπορέσουμε να τραφούμε πνευματικά, ψυχικά και υλικά.

Γίνεται σήμερα φανερό ότι το σύνθημα «πατρίδα μας είναι όλη η Γη» υπονοεί ένα αυτοκρατορικό όνειρο, το οποίο στοχεύει στο να απαγορέψει στον οποιονδήποτε πάνω στον πλανήτη να έχει όντως μια πατρίδα. Έναν τόπο δηλαδή για τον οποίο να είναι υπεύθυνος ο ίδιος και όχι κάποιος εξουσιαστής λίγα ή και χιλιάδες χιλιόμετρα μακρυά. Είναι ακόμη μία περίπτωση όπου ο ελευθεριακός ρομαντισμός μετατράπηκε σε έναν εξουσιαστικό ρομαντισμό και χρησιμοποιείται, για να αυτοχειριάζονται οι απρόσεκτοι και οι εθελοτυφλούντες.

Όποιος αμφισβητεί την φυσική ανάγκη του καθενός να τρέφεται από τις ρίζες του τότε, στην καλύτερη περίπτωση, είναι βαθιά πλανημένος. Οι ρίζες μας μάς βοηθούν να γνωρίζουμε το νερό που κυλάει, τα δέντρα της περιοχής μας, την κατεύθυνση του αέρα σε κάθε σημείο, τα πλάσματα-φυτικά και ζωικά- που μεγαλώνουν και ανατρέφονται κάθε εποχή του χρόνου γύρω μας. Οι ρίζες μας μάς συμφιλιώνουν με τον θάνατο, για να έρθει ξανά η νέα γέννηση.

Το να ντρεπόμαστε ή να αδιαφορούμε για το ρίζωμά μας μάς κάνει άβουλες ασήμαντες κατακερματισμένες μονάδες, φοβισμένες και μπερδεμένες, που αφήνουμε άλλους να αποφασίζουν για τη ζωή μας. Είμαστε τα φτερά χωρίς το πουλί που τα φέρει. Όταν έχουμε ρίζες, όμως, είμαστε το πουλί που πετάει και βλέπει τα πάντα από ψηλά, χωρίς φόβο.

Τα πάντα είναι συνδεδεμένα και σε αρμονία μεταξύ τους. Αυτό δεν μπορούμε να το καταλάβουμε χωρίς ρίζες. Ο τόπος που μας τρέφει και μας συνδέει με αναμνήσεις μάς βοηθά να σκορπίσουμε το μήνυμα της αναγέννησης σε όλο τον κόσμο. Μας οδηγεί να ξαναζωντανέψουμε όλα τα όνειρα που θέλουν να μας καταπατήσουν.

Το σώμα μας, ο τόπος μας, η κοινότητά μας είναι δικά μας, όχι επειδή μας ανήκουν ιδιοκτησιακά ούτε επειδή ανήκουν σε κανέναν άλλον ιδιοκτήτη, αλλά επειδή θεωρούμε τους εαυτούς μας υπεύθυνους γι’ αυτά και υπεύθυνους να ορίζουμε εμείς το πως θα κυλά η ζωή εκεί. Είμαστε ένα κομμάτι τους, για να μπορούμε να είμαστε κομμάτι όλου του κόσμου. Όσοι θέλουν να μας καταπιέσουν, λέγοντάς μας ότι το σώμα μας, ο τόπος μας, η κοινότητά μας δεν μας ανήκουν, όσοι αποδέχονται αυτά τα νοσηρά και ανίερα οράματα για τον κόσμο ως αναγκαία μέτρα για την επιβίωσή μας, θέλουν να μετατρέψουν τον κόσμο σε ένα απέραντο νεκροταφείο.

Ξεχνάνε όμως ότι δεν θα τους αφήσουμε, επειδή οι ρίζες μας μάς δίνουν τη δύναμη να συνεχίζουμε και να ξαναγεννάμε το όνειρό μας για την ελευθερία.

 

Αναρχική συλλογικότητα Πυργῖται

σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση

 

 

 

Σχετικές Πηγές:

Libby Leonard, A New Indigenous-led Student Movement Is Protecting Sacred Waters. Διαθέσιμο εδώ:

https://civileats.com/2021/08/09/a-new-indigenous-led-student-movement-is-protecting-sacred-waters/

Jason Begay. Montana tribes banded together during fire season. Διαθέσιμο εδώ:

https://indiancountrytoday.com/news/montana-tribes-banded-together-during-fire-season

 

[1]Η ονομασία elders δεν μπορεί να αποδοθεί απλώς ως μεγαλύτεροι ή γηραιότεροι, επειδή δεν αντιπροσωπεύει μια ηλικιακή ομάδα ανθρώπων (τους ηλικιωμένους), αλλά τους πιο προχωρημένους σε αντίληψη και σοφία ανθρώπους, που αντιλαμβάνονται και γνωρίζουν σε βάθος τον κόσμο. Εδώ επιλέγουμε τον όρο «σοφή μητέρα», επειδή (α) πρόκειται για γυναίκα elder και (β) ο όρος «μητέρα» συνδέεται περισσότερο με αντιλήψεις ινδιάνικων φυλών για τη σύνδεση της γυναίκας με τη γη, ασχέτως της βιολογικής κατάστασης μητρότητας. Εκφράζει την σοφία που έρχεται με την πείρα.