Μέσα από την αλληγορία είναι ευκολότερο να μιλήσουμε για όσα ο νους δυσκολεύεται να χωρέσει. Όταν η λογική δεν επαρκεί, όταν οι συνθήκες οι ίδιες ξεπερνούν κάθε φαντασία, όταν οι απλές περιγραφές δεν φτάνουν καν να αγγίξουν την πραγματικότητα που ζούμε, τότε ο μύθος φαντάζει η ιδανική λύση. Έτσι, η ιστορία του τραίνου, που μας φέρνει στο νου «Το κίτρινο βέλος» του Πελέβιν, μας φέρνει αντιμέτωπους με τη δική μας αλήθεια· με όσα ζούμε καθημερινά, με όσα σταγόνα-σταγόνα μας επιβλήθηκαν και έφτιαξαν το ποτάμι, που απειλεί να μας πνίξει.

Ακολουθεί, λοιπόν, το «Τραινάκι της ευδαιμονίας» του Κωνσταντίνου Γαβριήλ:

 

Η διαδρομή προδιαγράφεται ονειρική… Από τα μεγάφωνα διαφημίζεται η πολυτέλεια, οι ανέσεις, οι ευκολίες. Ειδικά οι τελευταίες… Δεν θα κοπιάσεις για τίποτα… Θα ταξιδεύεις και για όλα θα φροντίζει η εταιρεία που το διαχειρίζεται. Τα μεγάφωνα προσκαλούν για επιβίβαση. Οι χαρούμενοι επιβάτες μπαίνουν στο τρένο και καταλαμβάνουν την θέση τους. Άλλος στην πρώτη κατηγορία, άλλος στην δεύτερη, άλλος στην τρίτη. Υπάρχει μια έντονη μυρωδιά μούχλας, αλλά με άρωμα που διαχέεται από κατάλληλους αεραγωγούς καλύπτεται… Μόνο οι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην όσφρηση ενοχλούνται, αλλά την γενική αίσθηση δεν μπορεί να την χαλάσουν μερικοί ιδιότροποι.

Το τρενάκι ξεκίνησε, τα πάντα στην θέση τους, οι ευκολίες μια πραγματικότητα. Δεν χρειάζεται καν να σηκωθούν οι επιβάτες. Όλα τα βρίσκουν στο τραπεζάκι τους με ένα νεύμα. Καλομαθαίνουν. Γίνονται και ανυπόμονοι, τα θέλουν όλα και τώρα, χωρίς προσπάθεια. Είναι και ιδιαίτερα επικριτικοί με τους άλλους, αν και ιδιαίτερα επιεικείς με τους εαυτούς τους. Κάποιες φορές μάλιστα δεν περιμένουν την σειρά τους, παίρνουν την θέση των άλλων. Ενοχλούσε λίγο την συνείδησή τους στην αρχή, αλλά έγινε συνήθεια. Μετά από κάποιο διάστημα, αναταράξεις στο τρένο, υποδηλώνουν έντονη ανωφέρεια και στροφές. Κάποιοι αρκετά απότομοι κλυδωνισμοί, δημιουργούν ένα φόβο, αλλά κανείς δεν είναι διατεθειμένος να αφήσει το τραπεζάκι του. Δημιουργούνται ελλείψεις στον πλούσιο μπουφέ και σε κάποιες ευκολίες, αλλά αφορούν την δεύτερη και περισσότερο την τρίτη θέση. Οι κλυδωνισμοί δεν έχουν τέλος, και πλέον οι επιβάτες μαθαίνουν να ζουν με αυτούς, έχοντας απωλέσει μεγάλο μέρος των ευκολιών που τους είχε υποσχεθεί η εταιρεία. Παρόλα αυτά παραμένουν δεμένοι στις θέσεις τους, ευελπιστώντας ότι θα κρατήσουν μέρος των ανέσεών τους, χωρίς να ανησυχούν για κάτι. Άλλωστε από τα μεγάφωνα ακούγονται καθησυχαστικά λόγια για όσους παραμείνουν στις θέσεις τους και δεν κατέβουν.

Κάποια στιγμή από τα μεγάφωνα ακούγονται κάποιοι ψίθυροι, που σταδιακά εντείνονται. Εν τέλει οι φωνές από τα μεγάφωνα εκκωφαντικές και συνεχείς: Αρρώστια… Σε ένα ήδη μουχλιασμένο τρένο εδώ και χρόνια, τώρα υπάρχει και επίσημα αρρώστια… Κάθε στάση που κάνει το τρένο, πλέον ανακοινώνεται με στόμφο ως θέσφατον, τεκμηριωμένο και απαρέγκλιτο… Πρώτη στάση: Αποστάσεις, ένας σε κάθε τραπεζάκι και ανά μισάωρο χρήση αντισηπτικού… Όποιος κάθεται στο τραπεζάκι σου ή σε πλησιάζει, πλέον σε γεμίζει φόβο… Επόμενη στάση, μέσα στο τούνελ. Σκοτάδι… Απαγορεύεται να σηκωθείς από το τραπεζάκι παρά μόνο με έγγραφη άδεια και μόνο συγκεκριμένες ώρες… Επιτρέπεται η χρήση της τουαλέτας αλλά όχι του εστιατορίου… Όποιος είχε από πριν τρόφιμα, δεν θα πεινάσει. Όποιος σηκώνεται από το τραπεζάκι, σε γεμίζει φόβο… Στο τραπεζάκι μας είμαστε ασφαλείς, το λένε στα μεγάφωνα…

Επόμενη στάση υποχρεωτική χρήση μάσκας. Τώρα αυτός που σε γεμίζει φόβο είναι αυτός που δεν φοράει μάσκα, κι ας φοβόσουν από παιδί τους μασκοφορεμένους. Κι αφού την συνήθισαν οι επιβάτες, γιατί όχι και δύο μάσκες; Γιατί όχι και πλέξιγκλας παραπέτασμα; Άλλωστε το επίπεδο του φόβου σου το καθορίζουν οι αποφάσεις στο τρένο και όχι η αρρώστια. Απαγορεύεται πλέον και η ομιλία για την αρρώστια, μόνο στα μεγάφωνα επιτρέπεται να ακούς γι’ αυτή και να ενημερώνεσαι. Πρόσβαση στο μικρόφωνο έχουν μόνο επιλεγμένοι ειδικοί από την εταιρεία. Είναι και αυτό το τεχνικό πρόβλημα που προέκυψε με τους αεραγωγούς αρώματος και πλέον η μούχλα αναδύεται από παντού, σα να ήθελε από χρόνια να βγει… Επόμενη στάση, υποχρεωτική ιατρική πράξη, ήτοι αυτό-διάγνωση επιβατών. Επίδειξη πιστοποιητικού διαγνωστικού ελέγχου για πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες στο τρένο. Ένα μοτίβο αχνοφαίνεται… Πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων… Ώπα… εδώ κατεβαίνω…

Νέος φόβος, τώρα φοβάσαι αυτόν που δεν έχει αυτό-ελεγχθεί. Τα μεγάφωνα δυνατά… Ακούγονται και έξω από το τρένο… Υπάρχουν και αναμεταδότες σε όλο το μήκος των γραμμών… Βοηθά και ο αντίλαλος… Επόμενη στάση, υποχρεωτικός μπολιασμός σε ένα βαγόνι… Από τα μεγάφωνα ακούγεται πως μόνο οι έξυπνοι και μορφωμένοι μπολιάστηκαν έως τώρα και πως πρέπει να γίνει υποχρεωτικό και για τους χαζούς και αδαείς, αλλά μόνο για ένα βαγόνι… Μην ανησυχείτε οι υπόλοιποι… Τούδε και στο εξής όμως τα καλύτερα εδέσματα θα σερβίρονται μόνο στους εκλεκτούς, τα ίδια εδέσματα, οι ίδιες ευκολίες που πριν προσφέρονταν σε όλους. Μπορούν να τα έχουν, με την επίδειξη του σφραγισμένου εισιτηρίου τους. Ακούγεται ότι η σφραγίδα θα έχει την μορφή ενός κίτρινου αστεριού πάνω δεξιά… Νέο κύμα, νέα αρρώστια, χειρότερη από την προηγούμενη ανακοινώνεται… Άγνωστη η προέλευση…

Επόμενη στάση, γενικευμένος υποχρεωτικός μπολιασμός. Κάθε υπηρεσία πλέον εντός του τρένου συνδέεται με την επίδειξη σφραγισμένου εισιτήριου. Νέος εντονότερος φόβος υπάρχει για αυτούς που δεν το διαθέτουν… Οι «μιαροί», όσοι δεν έχουν ήδη κατέβει από αυτό, απομονώνονται σε ένα βαγόνι με ελάχιστες παροχές. Ακόμα και παιδιά απομονώνονται από τους γονείς τους. Κάποιοι που τώρα αρχίζουν να καταλαβαίνουν το μοτίβο, αντιδρούν, θέλουν να κατέβουν. Οι αρρώστιες πλέον έχουν πολλαπλασιαστεί. Ορισμένοι, που θέλουν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τις ανέσεις του ταξιδιού αλλά φοβούνται τις ιατρικές πράξεις, προμηθεύονται πλαστό σφραγισμένο εισιτήριο. Κάτι θα σκεφτεί και η εταιρεία γι’ αυτό, όλα τα προβλέπει…

Το εισιτήριο πλέον έχει σφραγιστεί πολλές φορές. Για κάθε φορά που εμφανίζεται μια αρρώστια, νέα ή μετάλλαξη παλαιότερης, οι επιβάτες του τρένου μπολιάζονται και το εισιτήριο σφραγίζεται εκ νέου. Ο φόβος τώρα είναι γι’ αυτούς που τους λείπει μια σφραγίδα. Αλλά πλέον δεν είναι και ο μεγαλύτερος. Αυτή την φορά ο μεγαλύτερος φόβος, αφορά την πορεία του τρένου. Ένας φόβος όμως σιωπηλός που δεν εκφράζεται, φαίνεται μόνο στα μάτια… Φόβος για την διαδρομή… Φόβος για το ποιος και που οδηγεί το τρένο… Κανείς δεν εμπιστεύεται πια την εταιρεία αλλά αυτοί που απέμειναν στο τρένο, και δεν κατέβηκαν σε κάποια στάση ή δραπέτευσαν από αυτό, είναι και οι πιο φοβισμένοι, οι πιο εξαρτημένοι από τις ανέσεις του ταξιδιού. Αλλά ακόμα και αυτή η αίσθηση ελευθερίας που είχαν αρχικά για την πρόσβαση στις ανέσεις, έχει θαμπώσει. Νιώθουν πως δεν έχουν έλεγχο πλέον για την ζωή τους. Μια πινακίδα με σκαλιστά γράμματα διακρίνεται στο βάθος από τα παράθυρα:

Καλώς ήρθατε στο Άουσβιτς. Το μπόλι απελευθερώνει…

 

Η αρχική δημοσίευση εδώ:

https://gavriil.gr/micro-stories/to_trenaki_tis_eydaimonias/