Καν’ το όπως η Μαφία, μέρος Α’
Το κείμενο που ακολουθεί είναι αναδημοσίευση από τον ιστότοπο του Κώστα Γαβριήλ, που είναι διαθέσιμος εδώ. Η αλληγορία που αφηγείται μπορεί με πολύ εύστοχο τρόπο να πει περισσότερα από εκτενείς αναλύσεις. Δημοσιεύεται σε δύο μέρη και έτσι την αναδημοσιεύουμε, προκειμένου να είναι πιο ευανάγνωστη.
Στην καθιερωμένη πλέον συνάντηση στο Όστερμπεκ της Ολλανδίας, το τριήμερο συνέδριο όδευε προς το τέλος του. Ο Λάνσκι αποβιβάστηκε από το τρένο και κατευθυνόταν προς το πολυτελές ξενοδοχείο με γρήγορους βηματισμούς, ενώ ο ιδρώτας ήταν πλέον εμφανής στο πρόσωπό του. Καλά ντυμένος, όπως το συνήθιζε πάντα, με κοστούμι, γραβάτα, καπέλο και ένα πουκάμισο πλέον μουσκεμένο. Δεν ήταν αργοπορημένος, αλλά το άγχος τον έκανε να παραμιλά και σχεδόν να τρέχει. Αν και προετοιμασμένος γι’ αυτή την ομιλία, δεν ήξερε τον αντίκτυπό της. Ήταν πολύ διαφορετική από τις συνηθισμένες και το κοινό μάλλον ιδιότροπο.
Έφτασε στον προαύλιο χώρο του ξενοδοχείου, όπου κάποιοι σύνεδροι έκαναν διάλειμμα απολαμβάνοντας τη λιακάδα. Μερικοί καυγάδιζαν, βρίζοντας αρκετά συχνά. Άλλοι γυάλιζαν τα όπλα τους, άλλοι ουρούσαν και έφτυναν όπου έβρισκαν, άλλοι έκαναν σκοποβολή με τα πετούμενα του ουρανού και τους κορμούς των δέντρων. Τον έπιασε απελπισία… Σκέφτηκε πόσο μάταιο θα ήταν, ίσως και επικίνδυνο, να κάνει κατήχηση σε αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά το όραμά του, για μια ακόμη φορά, τον έκανε να ξεπεράσει τους ενδοιασμούς.
Ανέβηκε τις σκάλες, πέρασε τη μεγάλη πόρτα του ξενοδοχείου και έφτασε έξω από την κεντρική αίθουσα των συνομιλιών. Ένα μεγάλο πανό δίπλα από την είσοδο, καλωσόριζε τους σύνεδρους με μεγάλα γράμματα: «Καλωσορίσατε στο 28ο Συνέδριο Υποψήφιων Δικτατόρων». Και από κάτω με πιο μικρά: «Οι ιδέες είναι πιο ισχυρές από τα όπλα. Αφού δεν θα αφήναμε όπλα στους εχθρούς μας, γιατί να τους αφήσουμε να έχουν ιδέες;».
Μπήκε στην αίθουσα και κατευθύνθηκε προς το βάθρο, αφού πλησίαζε η ώρα της ομιλίας του. Εκείνη την στιγμή μιλούσε ο Αγκούστο και εξηγούσε το σχέδιο Κόνδωρ, που λίγα χρόνια πριν τον βοήθησε να πάρει την εξουσία. Όταν ο Χιλιανός τέλειωσε την ομιλία του, καταχειροκροτήθηκε και ο συντονιστής προλόγισε τον Λάνσκι:
– “Ένας επιτυχημένος φίλος, ένας πραγματικός οικονομικός εγκέφαλος, θα κλείσει το φετινό μας συνέδριο. Δημιουργεί πλούτο εκεί που δεν υπάρχει, χωρίς μπλεξίματα με το νόμο και χρήση όπλων. Καλούμε στο βάθρο τον κύριο Μέγιερ Λάνσκι, να παρουσιάσει την εργασία «Καν’ το όπως η Μαφία»”.
Κάποια χλιαρά χειροκροτήματα ακούστηκαν και ο Λάνσκι, αποφεύγοντας να ρίξει ματιές στο κοινό για να μην αποθαρρυνθεί, ανέβηκε στο βάθρο. Ξεκίνησε την ομιλία του, προσπαθώντας να είναι όσο πιο φιλικός γίνεται:
– “Αγαπητοί σύνεδροι, είναι τιμή να έχω απέναντί μου φιλόδοξους ανθρώπους, με όνειρα για την εξουσία. Εξουσία, που όμως λίγοι μπόρεσαν να κατακτήσουν και ακόμα λιγότεροι να κρατήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Να με συγχωρήσει και ο προηγούμενος ομιλητής, αλλά δεν βλέπω να μακροημερεύει η εξουσία του στο Σαντιάγο. Κι ας έχει επιδείξει αξιοθαύμαστη σιδερένια πυγμή. Και στην Ελλάδα, οι συνάδελφοί σας είναι στην φυλακή εδώ και επτά χρόνια. Ο Ράκοσι στην Ουγγαρία, ακόμα και με την τακτική του σαλαμιού, διατηρήθηκε μόνο έντεκα χρόνια. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί οι απόπειρες κατάληψης της εξουσίας, είτε αποτυγχάνουν, είτε δεν έχουν μεγάλη διάρκεια;”
Ένας από το κοινό, με μεγάλα μουστάκια και κοντόχοντρο σβέρκο, πετάχτηκε και φώναξε:
– “Δεν είμαστε πια αυταρχικοί. Έχουμε γίνει λαπάδες”, κάνοντας κάποιους να συμφωνήσουν μαζί του.
– “Τα όπλα μας είναι απαρχαιωμένα”, απάντησε κάποιος άλλος γυαλίζοντας ένα πιστόλι Luger.
– “Δεν μας υποστηρίζουν αρκετά οι μεγάλες δυνάμεις”, απάντησε ένας τρίτος.
Ο Λάνσκι, αν και διαφωνούσε, έγνεφε καταφατικά για να μην προδιαθέσει αρνητικά το δύσκολο κοινό του. Έτσι, μόλις τους άφησε να πουν τις απόψεις τους, πήρε ξανά τον λόγο:
– “Έχετε ακούσει για τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα; Τόσα λοιπόν είχαν και όλοι οι δικτάτορες μέχρι σήμερα. Δεν μιλάω γι’ αυτά της ψυχής, αλλά για επτά ολέθρια σφάλματα που έκαναν οι προκάτοχοί σας. Μετά από ενδελεχή έρευνα που έκανα, εντόπισα επτά λόγους που αποτυγχάνουν. Πρώτα από όλα, η φανερή και απότομη ανατροπή του συντάγματος δημιουργεί αντανακλαστικά ένστικτα στον λαό. Ξέρετε, σαν τον βάτραχο και το βραστό νερό…”
Οι σύνεδροι κοιτάζονταν μεταξύ τους, σα να αναρωτιόντουσαν αν βρίσκονταν στο σωστό συνέδριο. Ο Λάνσκι προσπάθησε να εξηγήσει:
– “Που αν βάλεις βάτραχο σε καυτό νερό θα πεταχτεί έξω, ενώ αν δυναμώνεις την φωτιά αργά αργά θα συνηθίσει και θα κάτσει μέχρι να πεθάνει… ε;”
Σχόλια ξεκίνησαν, που έκαναν τον ομιλητή να κοκκινήσει και να μετανιώσει που έφερε παράδειγμα από τη βιολογία για τον συλλογισμό του. Ξερόβηξε και συνέχισε, για να προλάβει να σκεπάσει τα σχόλια:
– “Η κατάργηση των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων θα χτιστεί σταδιακά μέσα από τεχνητές κρίσεις και μάλιστα όχι από τον δικτάτορα. Γιατί το δεύτερο αμάρτημα είναι ότι τα μέτρα καταστολής και επιτήρησης εφάρμοζε ο κάθε δικτάτορας, με αποτέλεσμα τη γρήγορη φθορά του. Αντί γι’ αυτόν λοιπόν, καλύτερα να συγκεντρώσουν το θυμό οι πολιτικοί, ώστε…”
Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τη φράση του και κάποιοι θερμόαιμοι άρχισαν να φωνάζουν:
– “Μα αν δεν εφαρμόσει αυτός τα μέτρα και δεν λιώσει σαν σκουλήκια τους αντιστασιακούς πώς θα έχει κύρος; Ποιος θα τον φοβηθεί;”, φώναξε ένας γυμνασμένος με θεόρατα μπράτσα.
– “Και ποιος είναι σε θέση να τα κάνει όλα αυτά χωρίς όπλα; Λούληδες μισή οκά σαν εσένα με κουστουμάκι;”, φώναξε ένας άλλος περιπαικτικά, προκαλώντας το γέλιο στο κοινό…
Ο Λάνσκι, παρά τις προσβολές, παρέμεινε ψύχραιμος. Άλλωστε γνώριζε τι θα αντιμετώπιζε, πριν ξεκινήσει από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού γι’ αυτό το συνέδριο. Έτσι, με λίγο πιο επιβλητική φωνή συνέχισε:
– “Ναι, ναι, ναι… Οι πολιτικοί θα εφαρμόσουν τα μέτρα που θα βρείτε εσείς έτοιμα. Αυτοί θα καταρρεύσουν με τα σκάνδαλα, τις κρίσεις και την απόγνωση του κόσμου κι εσείς θα είστε οι σωτήρες… Εσείς, που θα έχετε λειτουργήσει στο παρασκήνιο και που όταν σημάνει η ώρα θα βγείτε στο προσκήνιο. Όσο για το κοστουμάκι αγαπητέ μου, το βγάζω κι εγώ όταν δεν είμαι ανάμεσα σε πολύ κόσμο”, συνέχισε ρίχνοντας τους τόνους και χαμογελώντας ο Λάνσκι. Έπειτα σοβάρεψε, και για λίγες στιγμές παρέμεινε σκεπτικός, πριν συνεχίσει: “Χμμμ, ναι, ο πολύς κόσμος… Αμάρτημα κι αυτό… Όταν βγείτε στο προσκήνιο, θα πρέπει να είναι αισθητά λιγότερος και ελεγχόμενος.”
– “Σε όλες τις χώρες;”, τον διέκοψε αυτός που τον είχε κοροϊδέψει πριν.
– “Παντού, κι αυτό απαιτεί συνεργασία με ομοϊδεάτες από άλλα κράτη. Το να ενεργεί καθένας μόνος του είναι άλλο ένα σοβαρό αμάρτημα. Γιατί τα ελεύθερα κράτη θα αποτελούν παράδειγμα ελευθερίας και γη της επαγγελίας. Είτε για φυγάδες του καθεστώτος, είτε για προδότες…”. Σταμάτησε για λίγες στιγμές, κούνησε προειδοποιητικά το δάκτυλό του και συνέχισε:
– “Όσο για τους τελευταίους, η αναποτελεσματική αντιμετώπισή τους είναι το πέμπτο αμάρτημα. Τα εκτελεστικά όργανα, που παρακούν εντολές και αποκαλύπτουν μυστικά, είναι σαν τη σφαίρα στα παλιά όπλα. Ακόμα και πολύ μπαρούτι να έχει η θαλάμη από την αγανάκτηση του κόσμου, λίγο σαματά θα κάνει από μόνο του. Η σφαίρα είναι αυτή που θα σκοτώσει.” Το κοινό, όντας εξοικειωμένο με τα όπλα, έδειξε να καταλαβαίνει. Ο Λάνσκι, ικανοποιημένος με την παρομοίωση που διάλεξε, συνέχισε:
– “Αλλά και από τον λαό, πόσοι είναι αυτοί που αντιδρούν τελικά;”
– “Όσοι χωράνε κάτω από τις ερπύστριες”, πετάχτηκε κάποιος που φορούσε στρατιωτική στολή και προκάλεσε χαιρέκακα σχόλια από τους υπόλοιπους.
– “Κι όμως… Το είδος του εκβιασμού είναι το έκτο αμάρτημα, που καθορίζει πόσοι θα αντισταθούν”, πρόλαβε να ξαναπάρει τον λόγο ο Λάνσκι εν μέσω οχλαγωγίας.
– “Και το έβδομο αμάρτημα;”, πετάχτηκε ένας ανυπόμονος.
– “Το σχήμα της οργάνωσης, φίλε μου”, απάντησε ο ομιλητής. “Το απλοϊκό σχήμα, με έναν ή λίγους δικτάτορες και κάποιους οπλισμένους υπό τις διαταγές τους, είναι πολύ παρωχημένο… Εδώ λοιπόν έρχεται να δώσει την απάντηση ο τίτλος αυτής της παρουσίασης. Καν’ το όπως η Μαφία. Με το σχήμα που χρησιμοποιεί εδώ και πολλές δεκαετίες αίρονται όλα τα εμπόδια.”
– “Και ποιο σχήμα είναι αυτό;”, αντέτεινε ο ίδιος ανυπόμονος ακροατής.
– “Η πυραμίδα”, απάντησε με περισσή σιγουριά ο Λάνσκι. “Η μαφία οργανώνεται σε αυτό το σχήμα. Δεν αναφέρομαι στην Καμόρα που ακολουθεί οριζόντια οργάνωση, γιατί αυτό δημιουργεί έριδες μεταξύ των μελών. Με την πυραμίδα και την κάθετη οργάνωση το επάνω επίπεδο δίνει εντολές στο αμέσως παρακάτω. Καθένας γνωρίζει ανθρώπους μόνο στο δικό του επίπεδο και μέχρι ένα επίπεδο πάνω. Στο σχήμα αυτό θα ανήκουν ακόμα και οι αντιπολιτευόμενοι. Γιατί να είναι εχθροί και να εξορίζονται;”
– “Γιατί είναι αποβράσματα που θέλουν από μία σφαίρα στο κεφάλι”, τον διέκοψε ωρυόμενος ο σύνεδρος που γυάλιζε το Luger.
– “Κι όμως είναι χρησιμότατοι, θα τους βάλουμε να κατηγορούν ό, τι εμείς θέλουμε να αλλάξουμε. Κόμματα και μέσα ενημέρωσης που θα μας ανήκουν, θα είναι κατ’ επίφασιν αντίθετα. Θα εξυπηρετούν όλα τον ίδιο σκοπό είτε από αριστερά, είτε από δεξιά. Στα βασικά θέματα θα επικρατεί μόνο μία άποψη, σαν αξίωμα. Μετά από λίγο, όπως και στη Μαφία, τίποτα και κανένας δεν θα μπορεί να αναρριχηθεί ψηλά επιστημονικά, επιχειρηματικά, πολιτικά αν δεν είναι μέλος της οικογένειας.
Ο ένας θα βοηθά τον άλλο… Τα μέσα ενημέρωσης θα προβάλλουν συνέχεια αυτούς τους πολιτικούς που θέλουμε να προαχθούν. Γι’ αυτό και θα είναι τα πρώτα που θα βάλουμε στο χέρι. Το κεφάλαιο θα επιδοτεί τα μέσα ενημέρωσης και τους επιστήμονες, οι επιστήμονες θα τεκμηριώνουν τις αποφάσεις των πολιτικών, οι πολιτικοί θα νομοθετούν για το κεφάλαιο. Ειδικά αυτά τα επαγγέλματα θα φροντίσουν για την αναγκαία προετοιμασία… Και σε κάποια από αυτά, όπως οι δικαστικοί, θα καταστήσουμε και ανυπόφορο για κάποιον να είναι εκτός σχήματος.”
– “Εγώ είμαι ζωγράφος στο επάγγελμα, θα μπορώ να μπω στο σχήμα;”, τον διέκοψε ένας σύνεδρος.
– “Και η στρατευμένη τέχνη, καλοδεχούμενη”, απάντησε χαμογελώντας ο Λάνσκι. “Άλλωστε οτιδήποτε εντάσσεται στην κατήχηση, όπως σχολεία, πανεπιστήμια, μουσική, κινηματογράφος και τα σχετικά, είναι μέρος της προετοιμασίας. Η δε ένταξη στην οργάνωση θα αφορά ανθρώπους από όλες τις χώρες και κοινωνικές τάξεις, όπως ακριβώς είναι απλωμένα τα πλοκάμια της Μαφίας. Θα είμαστε σε θέση να μαθαίνουμε τα μυστικά των κρατών. Έτσι, όταν δοθεί το σύνθημα, να υποστηριχτεί η ανατροπή σε όσο το δυνατό περισσότερα έθνη.”
– “Και θα βρεθεί τόσος κόσμος να ενταχθεί στην οργάνωση;”, πετάχτηκε κάποιος κρατώντας ένα ευμέγεθες πούρο.
– “Η ένταξη των νεοεισερχόμενων στην οργάνωση θα γίνεται με μια υπόσχεση αλληλοβοήθειας και γρήγορου πλουτισμού. Έτσι δε γίνεται και στη Μαφία; Τόσοι ματαιόδοξοι, φιλάργυροι και κενοί υπάρχουν εκεί έξω. Άλλωστε η οργάνωση θα έχει παρακλάδια για όλα τα γούστα. Για εθνικόφρονες, ανθρωπιστές, φιλόζωους, κομμουνιστές, θρήσκους, ότι αγαπά ο καθένας.
– “Και είναι δυνατό να μην διαρρεύσει ένα τέτοιο σχέδιο που θα υποστηρίζεται σε τόσες χώρες;”, πετάχτηκε ο ίδιος κραδαίνοντας το πούρο με τη στάχτη να πέφτει στο πάτωμα.
– “Μόνο όσοι είναι στα ψηλότερα επίπεδα της πυραμίδας θα γνωρίζουν. Και θα έχουν αποκτήσει μεγάλο πλούτο και εξουσία, που δεν θα θέλουν να χάσουν. Η αλλαγή επιπέδου θα απαιτεί ειδικό τελετουργικό και όρκους αίματος. Και προαπαιτούμενο για την ανέλιξη κάποιου, θα είναι να έχει κάνει κάτι αποτρόπαιο. Για το οποίο θα υπάρχουν οι αποδείξεις σε ένα συρτάρι κρυμμένες! Καταλαβαίνετε… Μέχρι λοιπόν να ανέλθει κάποιος, υπάρχει χρόνος να αποδειχθεί η υπακοή του. Και καθώς η τεχνολογία βελτιώνεται συνεχώς, η επιτήρηση των μελών θα γίνεται όλο και πιο εύκολη. Όλα τα παραπάνω, αποτελούν ασφαλιστικές δικλείδες υπακοής εντός του συστήματος και απαλείφουν το αμάρτημα των μελλοντικών προδοτών… Όσο για τους εκτός οικογένειας, το πόπολο, χρειάζονται οι κατάλληλες συγκυρίες για να εκβιασθούν, αλλά γι’ αυτό θα σας μιλήσω αργότερα.”
Έκανε μια παύση, για να δώσει τον χρόνο στο κοινό να αφομοιώσει τις πληροφορίες. Ένιωθε πως πολλοί από τους σύνεδρους δεν πίστευαν ότι μπορεί να οργανωθεί μια τέτοια επιχείρηση. Αλλά σκέφτηκε πως το πιο πειστικό επιχείρημα είναι η ίδια η πράξη και συνέχισε:
– “Στη Μαφία, τόσα χρόνια με τις βάναυσες εκτελέσεις για παραδειγματισμό, φροντίζουμε να τις μαθαίνουν όσοι είναι εντός της οργάνωσης. Για τους υπόλοιπους είναι απλά ατυχήματα ή τυχαία εγκλήματα. Το χρήμα και η εξουσία συγκεντρώθηκε σε λίγους εντός της οικογένειας. Κανένας δεν γνωρίζει από ποια μέλη απαρτίζεται, τι σχέδια έχει και παραμένει ανέγγιχτη. Μετά από κάποιο διάστημα, το σχέδιο ‘Κάντο όπως η Μαφία’, θα καταφέρει…”
– “Για περίμενε ένα λεπτό”, τον διέκοψε ο τύπος με το luger… “Όταν λες κάποιο διάστημα, τι ακριβώς εννοείς;”.
– “Όπως έχετε καταλάβει, η οργάνωση αυτή της οικογένειας δεν μπορεί να στηθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζονται αρκετά χρόνια προετοιμασίας στο παρασκήνιο και…”
Ο Λάνσκι σταμάτησε απότομα. Δαγκώθηκε. Την τελευταία πρόταση δεν έπρεπε να την εκστομίσει, έπρεπε να την κρατήσει για το τέλος της ομιλίας του. Το κοινό, που είχε αρχίσει να το παίρνει με το μέρος του, άρχισε να δείχνει ενοχλημένο:
– “Ήρθες στο συνέδριό μας να το παίξεις έξυπνος με σχέδια για τον επόμενο αιώνα;”
– “Ρε παλιομαφιόζε, για τα εγγόνια μου θα στήσω τέτοια οργάνωση;”
– “Πετάξτε τον έξω…”
Κάποιοι σηκώθηκαν όρθιοι, άλλοι έκαναν μορφασμούς αποδοκιμασίας. Ο γυμνασμένος άντρας και μερικοί άλλοι σηκώθηκαν και άρχισαν να περπατάνε προς το μέρος του. Ο τύπος με το luger στο χέρι τον σημάδευε. Ο Λάνσκι έγινε κάτασπρος…