Τα παραμύθια δεν ειν’ αλήθεια

Αλλά τουλάχιστον δεν είναι ψέματα

Ξύλινα Σπαθιά, Ένα Παράξενο Τραγούδι

Ίσως έχετε παρατηρήσει τα χνάρια που, κάποιες φορές, αφήνουν (άθελά τους) τα μη ανθρώπινα πλάσματα –σκύλοι, γάτες, ακόμη και πουλιά– στο νωπό τσιμέντο· τυχαία σημάδια στον χρόνο, σαν το φως των αστεριών που συνεχίζει, ενώ αυτά πια δεν υπάρχουν. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το ίδιο έχει συμβεί και με χνάρια ανθρώπων στο χώμα, ακόμη κι εκατομμύρια χρόνια πριν.

Φανταστείτε να μπορούσαμε μαγικά να «διαβάσουμε» αυτά τα ίχνη, ψηλαφώντας τα με τ’ ακροδάχτυλά μας, όπως ακριβώς η βελόνα του πικάπ διατρέχει τις αυλακιές ενός δίσκου. Γιατί όχι; Η φαντασία είναι πιο σημαντική από την γνώση, συνήθιζε να λέει ο Αϊνστάιν. Πόσα λοιπόν θα μαθαίναμε γι’ αυτά τα πλάσματα; Πώς θα νιώθαμε για την χαρά, την λύπη, τους φόβους, την αλήθεια τους; Θα το αντέχαμε; Τι θα μπορούσε να κινητοποιήσει μέσα μας;

Ίσως να αισθανόμασταν την συμπαντική ολότητα με τον νου, μια αντίληψη πέρα από την πλάνη των πέντε αισθήσεων. Μια πλάνη που είχε επισημάνει πρώτος ο Δημόκριτος, υπερθεματίζοντας για την αξία του νου, σε σχέση με τις αισθήσεις. Κι άραγε μπορεί να σταθεί ένας ανθρώπινος νους δίχως φαντασία; Σίγουρα όχι. Η λογική δεν αρκεί, το αίτιο κι αιτιατό είναι η μισή καρδιά της ύπαρξης.

Η ολότητα λοιπόν αυτή συνδέει άρρηκτα τα πάντα, ορατά κι αόρατα, από τα ταπεινά φωτόνια έως τα ασύλληπτα σμήνη γαλαξιών. Με μια τέτοια συνειδητοποίηση, θα νιώθαμε ως ένα μέσο κύτταρο στο απέραντο σώμα του συμπαντικού οργανισμού· όχι ως κυρίαρχοι και δυνάστες μιας γαλάζιας σφαίρας, στον βραχίονα ενός σπειροειδούς γαλαξία. Θα μας καθόριζε το αίσθημα της ενότητας, όχι της διάσπασης.

Τότε, τα δικά μας ίχνη, οι τόσοι και τόσοι πολιτισμοί –της Σφίγγας, του Παρθενώνα, του Empire State Building– δεν θα έμοιαζαν μέσα μας σημαντικότερα από τα ίχνη των μη ανθρώπινων πλασμάτων στο νωπό τσιμέντο. Θα αφήναμε τις ιστορίες να μας σαγηνεύουν, τις «μικρές», φευγαλέες αφηγήσεις της καθημερινότητας κι όχι την Ιστορία· την «ερωμένη» της εξουσίας, την (μονίμως) άλικη από το αίμα των αθώων.

Κάθε ίχνος θα αποκτούσε την σημασία του.

Ας φανταστούμε για λίγο τους αρχαιολόγους του μέλλοντος, σε μια ουτοπία όπου η αγάπη, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός της διαφορετικότητας θα είναι οι γενικές αξίες κι όχι το κέρδος. Οι αρχαιολόγοι αυτοί θα διέθεταν την ικανότητα να διαβάζουν αυτά τα μη ανθρώπινα ίχνη, περνώντας απλώς τα ακροδάχτυλά τους αργά μέσα από το αποτύπωμα. Αυτοστιγμεί θα ένιωθαν το καθετί για το πλάσμα από την μέρα που είδε το πρώτο φως, μέχρι την στιγμή που άφησε ασυνείδητα το ίχνος του για πάντα. Οι υπόλοιπες ιστορίες του, αυτές που συνέβησαν αργότερα και θα ήταν αδύνατον να γνωρίζουμε, θα τις έπλαθαν τις έναστρες νύχτες τα παιδιά σαν παραμύθι.

Όλα αυτά τα ίχνη, όλες αυτές οι ιστορίες είναι που αξίζει να ειπωθούν, καθώς, παρατηρώντας με αγνή περιέργεια τα πάντα, μαθαίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας. Έναν εαυτό που είθε κάποια στιγμή να επιλέξει την αλήθεια της ενσυναίσθησης, από την μικροπρέπεια του εγωισμού. Και ίσως τότε, σε μια ρωγμή της σιωπής, ακούσουμε τον Ντύλαν Τόμας να μας λέει σοφά κι ο θάνατος δεν θα ‘χει εξουσία.

 

Ιθαγενής στην ψηφιακή ζούγκλα

Αλκυόνες