Είναι γνωστό πως οι Ινδιάνικες φυλές δεν διέθεταν γραφή. Κάθε σημαντική γνώση λοιπόν περνούσε από στόμα σε αυτί, μέσα από τον αέναο κύκλο της αφήγησης. Και η αφήγηση δεν απαιτεί μόνο επιδέξιους ομιλητές, αλλά κι ακόμη ικανότερους ακροατές. Έτσι και αλλιώς, δεν υπήρχαν θεσμοί για να ορίζουν ομιλούντες και ακούοντες∙ ο καθένας έπλαθε ελεύθερα την δική του ιστορία, στίχο, φραστικό μονοπάτι. Το βαρύ του χρόνου φορτίο, δεν έπεφτε στους ακάλυπτους ώμους τους∙ σήμαιναν με βάση της πραγματικές τους ανάγκες το προσωπικό και συλλογικό τους τώρα.

Η απελευθερωτική τούτη θεώρηση της ζωής, τους επέτρεπε να πλάθουν τον λόγο και τη σκέψη, έξω από πιέσεις και βιασύνη. Με αυτό τον τρόπο ανέπτυξαν στους αιώνες την ικανότητα να απομνημονεύουν χιλιάδες στίχους τραγουδιών, ποιημάτων, προφητειών. Ας δούμε, λοιπόν, δύο τέτοια λεκτικά δημιουργήματα της Συνομοσπονδίας των Ιροκουά.

Ο θάνατος του γιου

Γιε μου, άκουσε για μια φορά ακόμα τα λόγια της μάνας σου. Ήρθες στη ζωή με τους πόνους της. Θρέφτηκες με τη ζωή της. Προσπάθησε να σε μεγαλώσει πιστά. Όταν ήσουν μικρός, σ’ αγαπούσε σαν τη ζωή της. Η ύπαρξή σου ήταν γι’ αυτήν πηγή μεγάλης χαράς. Σε σένα στηριζόταν για βοήθεια και ανακούφιση τις τελευταίες μέρες της. Περίμενε πάντα να φτάσει πρώτη στο τέλος του μονοπατιού της ζωής. Όμως ο μεγάλος και σοφός πλάστης έτσι όρισε. Με θέλημα δικό του έμεινα να γευτώ περισσότερες ακόμα δυστυχίες σ’ αυτό τον κόσμο. Οι φίλοι και συγγενείς μαζεύτηκαν γύρω από το σώμα σου, να σε δουν για τελευταία φορά. Πενθούν σαν με μια σκέψη που φεύγεις μακριά μας. Όμως και σε μας λίγες μέρες απόμειναν και το ταξίδι μας θα τελειώσει. Χωρίζουμε τώρα και φεύγεις μακριά μας. Αλλά σύντομα θ’ ανταμωθούμε και θ’ αντικρίσει ο έναν τον άλλον. Τότε δεν θα ξαναχωρίσουμε. Ο πλάστης μας σε κάλεσε σπίτι του. Προς τα εκεί κι εμείς θ’ ακολουθήσουμε. Na-ho![1]

 

Προφητεία

Πριν πολλούς χειμώνες οι σοφοί μας πρόγονοι πρόβλεψαν πως ένα μεγάλο θηρίο με λευκά μάτια θα ερχόταν από την ανατολή και, καθώς προχωρούσε, θα καταβρόχθιζε την γη μας. Αυτό το θηρίο είναι ο λευκός κατακτητής και η πρόβλεψη κοντεύει να επαληθευτεί. Συμβούλεψαν τα παιδιά τους, όταν άρχισαν ν’ αδυνατίζουν, να φυτέψουν ένα δέντρο με τέσσερις ρίζες, που να διακλαδίζονται στο βορρά, στο νότο, στην ανατολή και στη δύση και τότε να μαζευτούν κάτω απ’ τη σκιά του και να κατοικήσουν ενωμένοι και μονιασμένοι. Αυτό το δέντρο προτείνω να είναι αυτό εδώ το σημείο. Εδώ να μαζευτούμε. Εδώ να ζήσουμε κι εδώ να πεθάνουμε.

σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση

[1]«Τέλειωσα», «ας είναι».

 

 

Σχετικά βιβλία:

Ειρήνη Βρης (εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις), Ινδιάνικη ποίηση: Στα ίχνη του ανέμου